Artrose
Artrose is een reumatische aandoening, die het kraakbeen in de gewrichten langzaam aantast en uiteindelijk leidt tot vervorming van de botten onder het kraakbeen zelf. Aan de rand van het gewricht vormen zich knobbels die de beweeglijkheid van het gewricht beperken.
Artrose is niet alleen een aandoening van het kraakbeen maar van het hele gewricht. Zenuwen kunnen bekneld raken wat kan leiden tot pijn en gevoelsstoornissen, er vindt ook krachtverlies van spieren rond het gewricht plaats. Dit krachtverlies is een van de factoren waarbij goede vooruitgang te boeken is door de behandeling bij de oefentherapeut.
In totaal zijn er meer dan 1,2 miljoen mensen met artrose in Nederland. Artrose komt onder andere voor in de gewrichten van de heup, knie, nek, onderrug en handen. Artrose kan ontstaan door een afwijkende stand van de gewrichten, zwaar werk, door een ongeval, overbelasting of blessures bij sporten of overgewicht. Artrose is dus een aandoening van het hele gewricht: van het kraakbeen, het bot en de omliggende spieren, gewrichtskapsel en banden.
Artrose zorgt er niet alleen voor dat de bewegingen in een gewricht beperkt worden maar ook dat de kwaliteit van leven af kan nemen. Artrose bevindt zich in de top 25 van meest voorkomende ziekten die tot invaliditeit kunnen leiden. Aangezien artrose meestal toeneemt met de leeftijd, is het dan ook te verwachten dat dit met de ouder wordende bevolking vaker voorkomt. Maar we zien dat het de afgelopen jaren in procenten sterker is gestegen dan je gezien de leeftijdsfactoren zou mogen verwachten. Waardoor dat komt is nog niet helemaal duidelijk. Artrose kan op verschillende manieren ontstaan. Bij factoren als overbelasting, door overgewicht, na een gewrichtsontsteking, bij zwakke gewrichtsbanden of herhaalde blessures kan het slijtageproces sneller gaan dan normaal.
Een andere oorzaak kan een afwijking in de stand van bijvoorbeeld het heupgewricht zijn; hierdoor zal de heup sneller slijten. Soms zit artrose in de familie, of als vrouw heb je ook procentueel gezien meer kans op het ontwikkelen van artrose. Artrose kan in alle gewrichten optreden, maar komt voornamelijk voor in de gewrichten van de knieën, heupen, handen en wervelkolom. In totaal zijn er in Nederland ruim 1,2 miljoen mensen die in meer of mindere mate last hebben van artrose.
Symptomen van artrose kunnen onder andere pijn bij bewegen zijn, met name startpijn. Daarnaast stijfheid, deze treedt voornamelijk op na rust. Ook kunnen bewegingsbeperkingen ontstaan en crepitaties: een krakend of knisperend geluid. En er kunnen gewrichtsontstekingen ontstaan doordat losse kraakbeendeeltjes in het gewricht komen. Het gewricht wordt warm, gezwollen en soms instabiel, maar dit duidt niet op reuma. Er komen namelijk geen reumafactoren in het bloed voor. Bloedonderzoek geeft dan ook geen afwijkend beeld. Wanneer de artrose verergert kan de stand van de botten veranderen, met als gevolg houdingsafwijkingen. U kunt hierbij denken aan knieën die naar binnen gaan staan. Door de verandering van de lichaamshouding kunnen gewrichten, pezen en spieren op een andere manier belast worden. Er zijn aanwijzingen dat artroseklachten van de knie vaak een relatief gunstig verloop hebben; bij een derde deel van alle patiënten verminderen de klachten en bij nog een derde deel stabiliseren de klachten jarenlang. Bij heupartrose is relatief gezien het vaakst een operatie nodig om het gewricht te vervangen.
Adviezen bij artrose:
Blijf actief, vermijd onder- of overbelasting. Kies voor bewegingsvormen met veelzijdige bewegingen, vermijd onverwachte bewegingen of sporten met springen.
Kies een activiteit die u leuk vindt en die bij u past, dit houdt u dan ook het langste vol. Variatie in bewegen voorkomt verveling, dus doe af en toe eens een andere activiteit of ga eens een seizoen als afwisseling een andere sport doen.
Zorg voor gedoseerd belasten in huis; let op bij traplopen, hurken en knielen.
Als het gewricht ontstoken is kan koelen met ijs of een coldpack verlichting geven. Warmte, met name toegepast op de spieren, is vaak prettig bij startstijfheid, het gewricht kan makkelijker in beweging komen en is minder pijnlijk. Pas echter geen warmte toe als het gewricht ontstoken is.
Verander regelmatig van houding, buig en strek de gewrichten een aantal keren tussendoor als u bijvoorbeeld wat langer stil zit.
Komt u er zelf niet uit, vraag dan advies aan uw oefentherapeut!